Aytekin Akay
Trabzonlu olmayan Trabzonsporlular’ın yazılarından oluşan ‘Öteki Trabzonspor’ kitabı Alfa Yayınları tarafından raflarda yerini aldı. Hazırlık aşaması 3 yıl süren kitabı derleyen Yavuz Saltık, klasik bir spor kitabı yapmadıklarını belirterek, “Hayatta her zaman az ve azınlık olmayı bir şekilde hisseden Trabzonlu olmayan Trabzonsporluların kendi hikayelerini anlattıkları eseri okuyuculara sunmanın mutluluğunu yaşıyorum” dedi.
Kitapta Saltık’la birlikte 54 farklı müelliften 54 yazı yer alıyor. ‘Öteki Trabzonspor’ kitabını derleyen Yavuz Saltık ile konuştuk.
‘BU ESER, KAİNATTAKİ TÜM ÖTEKİLERİN’
‘Öteki Trabzonspor’ ne anlatıyor?
Futbol kitabı üzere görünse de ondan fazlası. ‘Öteki Trabzonspor’, Trabzonlu olmayan Trabzonsporlular. Trabzon kentinde doğmamışsanız ve Trabzonsporluysanız olduğunuz etrafta az ve azınlık olmanın ne demek olduğunu size hissettirirler. Buradan hareketle, spor dünyasında olsun olmasın hayatın rastgele bir alanında ötekiliği yaşayanlar da var. Bu kitapta akademisyen sayın Vahap Coşkun’un fikren büyük dayanakları oldu. Bu eser, kainattaki tüm ötekilerin. Hayatı Hüseyni bir kıyam olarak yaşayan, hak temelli bir hayatı her şeyin önüne koyan birinin yani benim mutluluğum tanım edilemez.
Burada öteki kavramı üzerinden yeni bir Trabzonsporluluk mu inşa etmek istediniz?
Öteki kavramı, klasik spor dünyasının bir kavramı değil. Antik çağlardan çağdaş vakitlere bu kavram sosyolojinin, tarihin, milletlerarası bağların ilgilendiği bir alt bilim. Biz bunu birinci kere sporda bir kitap aracılığı ile kullandık. O da lakin Trabzonspor üzere öyküsü olan bir yerden çıkardı. Ülkenin rastgele bir yerinde üç İstanbul kulübünü tutmak çok olağan. Fakat Erzincan’da, Van’da, Tokat’ta, Edirne’de, Hakkari’de, Niğde’de, Yozgat’ta Trabzonsporlu’ysanız, ‘Neden Trabzonspor?’ sorusu gelir.
Yavuz Saltık Kitaptan bahsedersek, yazı mevzularını ve müellifleri nasıl seçtiniz?
Yazı konusu seçmedik. Tek koşulumuz vardı; Trabzonlu olmayan Trabzonsporlular. İstediğini yazabilir. Kendi öyküsünü, kendi kıssasıyla birlikte Trabzonspor’un kıssasını. Bu kitabı, Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş’a ya da onların taraftarına karşı yazmadık. Sivaslı Beşiktaşlı, Afyonlu Galatasaraylı, Erzurumlu Fenerbahçeliler de kendilerinden bir şeyler bulabilirler.
‘KİTAPTAKİ TÜM İSİMLER VE YAZILARI, TÜRKİYE’NİN KARDEŞLİK KÜLTÜRÜNE KATKI SUNMUŞTUR’
Kitapta yer alan müelliflerden bahsedebilir misiniz?
Musa Eroğlu, Fatih Mehmet Maçoğlu, Rafet El Roman, Mehmet Bekaroğlu, Nevzat Aydın üzere kamuoyu önünde bilinen simalar dışında, Bitlis’in bir köyünde öğretmenlik yapan, Hakkari’de yaşayan, Muğla Bozburun’da turizm işiyle uğraşan no-name isimler de var. Mesela Mardin Trabzonspor Derneği kurarak, oradan otobüslerle Trabzon’a maçlara gelen, orada Karadeniz kültürünü Doğu kültürüyle harmanlayan İbrahim Aydın üzere isimler var. Onun için bu kitaptaki tüm isimler ve yazıları bu ülkenin kardeşlik kültürüne katkı sunmuştur diyorum.
Öteki Trabzonspor, Kolektif, Derleyen: Yavuz Saltık, 304 syf., Alfa Yayıncılık, 2022. Birkaç müelliften ve yazıdan örnek verebilir misiniz?
Kitabın gayesine uygun en hoş başlık ve cümlelerden birini Kahramanmaraşlı ressam Sait Işık yaptı. Trabzonspor’u, “Bir denizi bir bardağa dolduramazsın” diye anlattı ki bence çok kuvvetli bir cümle. Kitabı ‘Öteki Trabzonspor’ olarak adlandırmasaydık, başlık katiyetle bu olurdu. Öner Yağcı, Becerikli Polat, Ercan Yılmaz, Ali Ayçil, Mesut Gengenç, Sevecen Tunç, Cihat Yıldırım, Mete Güney, Ali Fikri Işık, Simge Fıstıkoğlu üzere birinci aklıma gelen müellifler ile ülkenin dört bir yanından isimler var. Trabzonspor’un eski teknik yöneticisi Belçikalı George Leekens bize Brüksel’den yazı gönderdi ve en kısa vakitte Trabzon’da bizlerle buluşmak istediğini söyledi. Yunanistan Atina’dan İlias İonnadis ve Kosova’dan Şefki Safçı, hudutlar ötesinden Trabzonspor aidiyetinden bahsettiler. Dünyanın ve ülkemizin farklı coğrafyalarından yazarlarda ortak noktayı, ‘kardeşlik hukuku’ olarak özetlemek istiyorum. Mardinli-Hakkarili bir Kürt ile Yozgatlı-Mersinli bir Türkmen’i, hatta bir Kosovalıyı birleştiren hoş bir histir Trabzonspor.
İyi ki kitapta yazmış dediğiniz isimler var mı?
Hepsi. Birbirinden kıymetli isimler var. Şairler, gazeteciler, ressamlar. Trabzonspor’un efsane lideri, aslen Kırşehirli olan ve şampiyonluğu İstanbul’un elinden alan Şamil Ekinci’ye başka parantez açıyorum. Uygun ki burada bizimle olmuş.
Nasıl reaksiyonlar alıyorsunuz?
Kitap çok yeni. Çok farklı yerlerden olumlu reaksiyonlar alıyoruz. Edebiyat etrafları vakitle yaptığımız işin hakkını verecektir zira bir birinci bu. Öbür bir topluluğun yapamayacağı bir işi başardık. Trabzonspor topluluğunda Trabzonlu olmayan Trabzonsporlular daima konuşulur. Mitleşmiş bir konuşmayı kitap haline getirip topluluğa armağan ediyoruz. Birebir vakitte Türk spor tarihi kütüphanesinde en farklı eser olarak jenerasyonlar uzunluğu yaşayacaktır.
Siz de bir yazı yazdınız. Trabzonlu olmayan Trabzonsporluların kitabı ancak siz Trabzonlusunuz…
Aslında ben kainattaki tüm ötekileri yazmaya çalıştım. ‘Sevinir’ yazımı tüm ötekilere ve ötekileştirenlere ithaf ettim. Kitabı eşit haklara ulaşamayan birey ve topluluklara, şu hoş dünyanın nimetlerinden adil yararlanamayanlara, bir yanı yıkık olanlara, en alttakilere, az olanlara ve azınlık olanlara yazdım. Kendi yazım, ağır his içeren, bir spor yazısından daha fazlası. Kitabı derleyen olarak ‘öteki’ ve ‘ötekiler’e kendi penceremden baktım. Bu kitap onların, ötekilerin ve Trabzonlu olmayan Trabzonsporluların.
Kitabın hazırlık ve baskı süreci ne kadar sürdü?
Kitap aslında bir radyo programıyla başladı. Sevgili kardeşim Nevzat Aydın ile Lig Radyo’da yaptığımız programın ismi Öteki Trabzonspor’du. 2005-2006’lı yıllar. O yıllardan bu yana aklımda olan proje. Son birkaç yıldır önemli formda kitabı oluşturmak için uğraştık. 2022 Kasım ayında da Alfa Kitap’tan çıktı. Alfa Yayın Kümesi projemizle yakından ilgilendi ve çok destekledi.
‘ÖTEKİLERİN HİKÂYESİNİ, TRABZONSPOR ÜZERİNDEN FİLM YAPMAK İSTİYORUZ’
Kitabın devamı gelir mi yahut öteki bir projeniz var mi?
Sonraki baskıların durumu birinci baskıya bağlı. Yeni baskıları olursa müellif sayısı 100’lere yaklaşacaktır zira ‘o da Trabzonsporlu, şurada biri var, nasıl unuttunuz?’ üzere çok bildiri aldık. Değerlendireceğiz. Burada iki şey kıymetli. Evet bu kitap Trabzonspor topluluğunun kitabı fakat tıpkı vakitte tüm insanlığın ve ötekilerin. Dünyada ötekiler bitmez. Ötekiler var hayli ötekilerin öyküsü de bitmez. Bugün bu kitap, yarın sinema. Ötekilerin öyküsünü Trabzonspor üzerinden sinema yapmak istiyoruz. Günün sonunda ötekiler ve ötekilik üzerine arşivlik kitap, tahminen kitaplar ve bir de sinema bırakmak istiyoruz.
Eklemek istediğiniz öteki bir şey var mı?
Sona kalsa da Kazım Koyuncu diyorum. Trabzonsporlu olmayı en hoş anlatan, arkadaşım Kazım yaşasaydı bizimle bu seyahatte olurdu. Ne demişti Kazım Koyuncu, “Bütün dünyanın bütün toprakları hepimizindir. Bütün müzikler, dünyadaki tüm insanlarındır. Tüm topraklarda memleketimizdir.” Daha ötesi var mı?
