Doç. KAYSERİ Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Genom ve Kök Hücre Merkezi’nde meyve genetiği ve ıslahı üzerine çalışan Prof. Kahraman Gürcan (46), 6 bin yıllık geçmişi olan Kültepe Kaniş Karum Örenyeri’nde 10 yıl önce 4 bin yıllık fındık kabuğu bulunmasının ardından kentteki fındık ağaçlarında inceleme yaptı. Gürcan, 10 yıllık çalışmayla Kayseri fındığının DNA’sını ortaya çıkardı. Gürcan, “İlk başta bu fındığın Avrupa’dan Kayseri’ye getirildiğini düşündüm. Ancak DNA çalışmaları yaptığımızda bu fındığın benzersiz olduğu ve DNA düzeyinde dünyadaki hiçbir fındığa benzemediği ortaya çıktı. tamamen Kayseri’ye özgü olduklarını” ifade etti.
Tarihi 6 bin yıl öncesine dayanan ve Anadolu’nun ilk yazılı tabletlerinin bulunduğu Kültepe Kaniş Karum Örenyeri’nde 10 yıl önce yapılan arkeolojik kazılarda, 4 bin yıl önce Asurlular tarafından tüketilen fındık kabukları bulundu. Bunun üzerine ERÜ Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü Bitki Biyoteknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kahraman Gürcan kentteki fındık ağaçlarının DNA yapısını ortaya çıkarmaya karar verdi. ERÜ Genom ve Kök Hücre Merkezi’nde meyve genetiği ve ıslahı çalışmaları yapan Gürcan, Karadeniz ve birçok Avrupa ülkesinden aldığı fındıkların DNA yapısını, Kayseri’deki fındık ağaçlarından aldığı örneklerle karşılaştırdı. Gürcan’ın araştırmasının ardından karasal iklime sahip kentte yetişen fındık ağaçlarının DNA yapısının ne Karadeniz’e ne de Avrupa fındık türlerine benzemediği, Kayseri’ye özgü bir tür olduğu ortaya çıktı. Doç. Kahraman Gürcan, Kayseri’de 10 yıldır fındık ağaçlarıyla ilgili çalışmalar yaptığını belirterek, “Kayseri’nin Erkilet, Hacılar, Hisarcık, Talas ve eski mahallelerinde çok sayıda fındık ağacı var. Aynı zamanda doğal fındık ağaçları da var” fındık ağaçları küçük ormanlar şeklinde. Kayseri savaştan sağ kurtuldu.” “Eski taş mahallelerde de çok sayıda fındık ağacı var. Bazı aileler bu bahçelerden elde edilen fındığın kışın kendilerine yettiğini söylüyor.”
‘DÜNYADA HİÇ BİR FINDIK GİBİ DEĞİL’
Gürcan, Kayseri’deki fındık ağaçları üzerinde yaptığı çalışmalarda ilginç sonuçlar elde ettiğini belirterek, “Yaptığım araştırmada, Kayseri fındığının fındıklarının kısa olduğunu, yani Avrupa tipi fındığa benzediğini gördüm. Karadeniz fındığı. İlk başta bu fındıklar Avrupa’dan Kayseri’ye getiriliyordu.” Bu fındıkların İtalya, Yunanistan ve İspanya’dan Kayseri’ye getirilmiş olabileceğini düşündüm. Ancak DNA çalışmaları yaptığımızda bu fındığın benzersiz olduğu, DNA düzeyinde dünyadaki hiçbir fındığa benzemediği, tamamen Kayseri’ye özgü olduğu ortaya çıktı. Bu fındığın ekonomik getirisi ise “Genetiği Kayseri’ye özgü bir fındık çeşidi olarak kabul edilirse coğrafi işaret alınarak tescil edilebilir” dedi.
‘AVRUPALILARIN SEVDİĞİ BİR FINDIK TÜRÜ’
Doç. Prof., ayrıca Kayseri’deki fındığın soğuğa dayanıklı olduğunu da belirtti. Kahraman Gürcan, “Kayseri fındığı, Karadeniz Bölgesi fındığını tamamlayabilecek bir ilaçtır. Kayseri fındığı, soğuğa dayanıklılık, meyve büyüklüğü açısından Karadeniz fındığını destekleyebilecek iyi bir genetik kaynaktır. ve yağ içeriği. Üzerinde çalışmalar yapılırsa, değerli bir genetik kaynak ve fiziksel yapısı olabilir. “Avrupalıların iriliğinden dolayı sevdiği bir fındık çeşididir. Fındıkları iri olup kolay kırılır. En önemli özelliği soğuğa dayanıklı olmasıdır. Kayseri gibi bin metrenin üzerindeki rakımlarda bile yetişebiliyor. Yani Kayseri sadece Avrupa fındığı için değil, Avrupa dışında da birçok yer için değerli bir genetik kaynak sunuyor.” dedi.
‘4 BİN YIL ÖNCE BU TOPRAKLARDA FINDIĞIN TÜKETİLDİĞİNİ BİLİYORUZ’
Gürcan ayrıca Kültepe Kaniş Karum Örenyeri’nde 4 bin yıl önce fındığın tüketildiğini belirterek, şöyle konuştu:
“Kültepe Kaniş Karum’da 4 bin yıllık fındık kabuğu bulunduğunu biliyoruz. 4 bin yıl önce tüketilen fındıklar o dönemde yetiştiriliyor muydu? Yoksa ormanlardan mı toplandığını bilmiyoruz. Ama fındığın o dönemde yetiştirildiğini biliyoruz. 4 bin yıl önce bu coğrafyada tüketiliyor.Kayseri’nin tüm antik yerleri “Taşlı alanlarda fındık ağaçlarının bulunması bize fındığın uzun yıllardan beri burada olduğunu gösteriyor. Bugün Kayseri’de eski binaların bahçelerinde 3-4 adet fındık ağacının bulunduğunu söyleyebiliriz.”
